Voorbeelden van assembler-code.

Deze pagina bevat de volgende code fragmenten:

Standaard subprogramma aanroep
Conditional assembly
Self-modifying code
Reentrant dataset verwerking

Opmerking 1:
Alle voorbeelden op deze pagina zijn slechts voorbeelden, en onder voorbehoud van fouten en/of omissies. U mag (delen van) deze code gebruiken maar u doet dat volledig voor eigen risico. Het blijft natuurlijk altijd zaak uw programma's grondig te testen.

Opmerking 2:
Alle voorbeelden op deze pagina zijn volledig in het engels. Dit is gedaan om de volgende redenen:

De beschikbare ruimte op een source-regel is beperkt. Engelse teksten zijn meestal korter dan het nederlands-talige equivalent, en genieten daarom de voorkeur.
Het jargon is nu eenmaal in het engels, door termen te vertalen wordt er onduidelijkheid geschapen in plaats van weggenomen. Mochten bepaalde termen u toch niet duidelijk zijn, schroom dan niet ons te e-mailen met uw vragen.
Ten slotte is het engels in de praktijk de meest gebruikte taal voor commentaar in assembler-sources.

Overigens wijzen wij er op, dat u voor alle commentaar in uw sources het best de taal kunt kiezen die in uw bedrijf het meest gangbaar is. Dit geldt natuurlijk ook voor alle overige vormen van documentatie.

Wellicht ten overvloede wijzen wij er op, dat de standaard register toewijzingen als volgt zijn ingedeeld:

Register	Functie
Register 0	Werkregister, veelal gebruikt als parameter
Register 1	Werkregister, meestal pointer naar parameter-lijst of resultaat-veld
Registers 2-11	Vrij toe te wijzen binnen elk programma
Register 12	Basis-register voor adressering binnen het programma
Register 13	Pointer naar een vrije save-area
Register 14	Werkregister, gebruikt voor return-adres
Register 15	Werkregister, gebruikt voor subroutine-adres resp. return- en reasoncode

Opmerking 1:
Register 0 kan wel gebruikt worden om een adres in op te slaan, maar kan niet gebruikt worden om gegevens of routines te adresseren.

Opmerking 2:
De indeling van register 15, wanneer die een return- en reasoncode bevat is als volgt: X'00SSSRRR' waarin de eerste byte dus nul is, de volgende drie nibbles (SSS) bevatten de reasoncode, en de laatste drie nibbles (RRR) bevatten de returncode. Als alternatief wordt ook veelvuldig de reasoncode teruggegeven in register 0.

Standaard subprogramma aanroep.

De gangbare wijze van aanroepen is niet dwingend voorgeschreven. Toch verdient het aanbeveling hieraan vast te houden. Het verhoogt de leesbaarheid en onderhoudbaarheid van de programmatuur. De conventie luidt als volgt:

Bij aanroep:
- Register 0 bevat eventueel een parameter
- Register 1 bevat het adres van een parameter-lijst
- Register 13 bevat het adres van een save-area
- Register 14 bevat het return-adres
- Register 15 bevat het begin-adres van het aangeroepen programma
Bij terugkeer:
- Register 0 kan gewijzigd zijn
- Register 1 bevat het adres (indien van toepassing) van de resultaten
- Register 2 t/m 14 zijn ongewijzigd
- Register 15 bevat de return- en eventueel reasoncode

Een save-area beslaat 18 full-words (van 4 bytes elk) en is als volgt ingedeeld:

Locatie	Inhoud
X'00'	Gereserveerd voor PL/I
X'04'	Pointer naar vorige save-area (is dus register 13)
X'08'	Pointer naar volgende save-area
X'0C'	Register 14
X'10'	Register 15
X'14'	Register 0
etc.	t/m register 12

Hieronder volgen drie code-fragmenten:

De aanroep van een subprogramma.
Een aan te roepen reusable programma.
Dit voorbeeld is alleen bruikbaar voor reusable en non-reusable programma's, dus niet voor reenterable en refreshable programma's.
Een aan te roepen refreshable programma.
Dit voorbeeld is bedoeld voor reenterable en refreshable programma's, maar is dus ook bruikbaar voor reusable en non-reusable programma's.

*
* Sample of a call to a subprogram.
*
* We assume the parameter list has been set up
         LA    R1,PLIST            Reg.1 points to parameter-list
         L     R15,=V(SUBPROG)     Address of subprogram in reg.15
         BALR  R14,R15             Fill reg.14 and call subprogram
* Handle the result
         LTR   R0,R15              Save and test returncode
         BNZ   ERROR               Returncode not zero: error-handling
GOOD     EQU   *
*        ...                       Other program-code

ERROR    N     R15,=X'00000FFF'    Remove reasoncode
         L     R15,ERRORS(R15)     Get address of error-routine from
 table
         BR    R15                 And execute error-routine
*
* Error-routines for handling unexpected results from SUBPROG
* Upon entry reg.0 contains the return- and reason-codes
ERRORS   DC    AL4(GOOD)           Result ok
         DC    AL4(RETCD4)         Returncode 4: warning
         DC    AL4(RETCD8)         Returncode 8: problem
         DC    AL4(RETCD12)        Returncode 12: undefined
         DC    AL4(RETCD16)        Returncode 16: fatal error

*
* Sample of a callable program (non-reusable or reusable)
* This sample is not usable for re-enterable or refreshable programs.
*
SUBPROG  CSECT
         USING SUBPROG,R15         Register 15 contains address
SUBPROG
         B     START               Skip data
         DC    C'SUBPROG '         Program-name
         DC    C'&SYSDATE'         Date
         DC    C'&SYSTIME'         Time
         DC    C'V1R2.05'          Version number
         DS    0H                  Re-align on halfword-boundary
*
START    STM   R14,R12,12(R13)     Save registers
         DROP  R15                 No longer needed as base-reg
         LR    R12,R15             Fill reg.12 with base address
         USING SUBPROG,R12         Now use reg.12 as base
         LA    R14,SAVEAREA        Address new save-area
         ST    R13,4(R14)          Point to previous save-area
         ST    R14,8(R13)          Point to next save-area
         LR    R13,R14             R13 points to a free save-area again
*        ...                       Other program-code

EXIT     L     R13,4(R13)          Get address of previous save-area
         LM    R14,R12,12(R13)     Restore all registers (except 13)
         LA    R15,...             Returncode in reg.15
         BR    R14                 Return to caller
         DROP  R12                 Base no longer needed
*
         LTORG                     All literals
SAVEAREA DS    18F                 Save-area

*
* Sample of a callable program (refreshable or re-enterable)
* This sample is usable also for reusable or non-reusable programs.
*
SUBPROG  CSECT
         USING SUBPROG,R15         Register 15 contains address
SUBPROG
         B     START               Skip data
         DC    C'SUBPROG '         Program-name
         DC    C'&SYSDATE'         Date
         DC    C'&SYSTIME'         Time
         DC    C'V1R2.05'          Version number
         DC    0H                  Re-align on halfword-boundary
*
START    STM   R14,R12,12(R13)     Save all registers
         DROP  R15                 No longer needed as base
         LR    R12,R15             Fill reg.12 with base address
         USING SUBPROG,R12         Use reg.12 as base
         LA    R1,PRIVATE_LEN      Amount of storage required
         GETMAIN RU,LV=(R1)        Allocate storage for save-area etc.
* Address of allocated storage now in register 1
         USING PRIVATE,R13         Make storage addressable
         ST    R13,4(R1)           Point to previous save-area
         ST    R1,8(R13)           Point to next save-area
         LR    R13,R1              R13 points to a free save-area again
*        ...                       Other program-code

EXIT     LR    R1,R13              Keep address of our private area
         L     R13,4(R13)          Get address of previous save-area
         LA    R2,PRIVATE_LEN
         FREEMAIN A=(R1),LV=(R2)   Free allocated storage
         LM    R14,R12,12(R13)     Restore all registers (except 13)
         LA    R15,...             Returncode in reg.15
         BR    R14                 Return to caller
         DROP  R12                 Base no longer needed
*
         LTORG                     All literals
*
* This dsect describes all variables private to each caller.
PRIVATE  DSECT
SAVEAREA DS    18F
*        ...                       Other private variables
PRIVATE_LEN EQU *-PRIVATE

Conditional assembly.

Als voorbeeld voor de toepassing van conditional assembly volgt hieronder een macro die de inhoud van de JCL-variabele SYSPARM aftest. Hiermee wordt gestuurd of het programma al dan niet geoptimaliseerd moet worden en of er al dan niet debugging code moet worden mee-gegenereerd.
De macro vult twee variabelen, die in de rest van de code kunnen worden afgetest om toepasselijke code te genereren. Ook hiervan volgen enige voorbeelden. Hieronder volgen vier code-fragmenten:

De hierboven beschreven macro.
De aanroep van de macro.
Hierbij worden de globale variabelen &DBG en &OPT van een waarde voorzien.
Het gebruik van de variabelen om andere variabelen te sturen.
Hier laten we zien hoe de variabele &DBG weer gebruikt kan worden om de print-optie te sturen.
Het sturen van code-aanmaak met behulp van de variabelen.
Hier laten we zien hoe de optimalisatie-optie gebruikt kan worden in open code.

         MACRO
         CHECKPRM
.*
.* The assembler program (ASMA90) accepts as a JCL-parameter a
.* specification for the variable SYSPARM. The value entered in
.* the JCL will be passed to a global set symbol named &SYSPARM.
.* The value specified in the JCL is passed as a single string.
.* Options are separated from each other with a comma - no spaces.
.* This macro decomposes the string into separate parameters.
.* Then the parameters are checked and handled. 4 different keywords
.* are allowed:
.* - DEBUG  : Generate debugging code (Snap routine etc.)
.* - NODEBUG: Do not generate debugging code
.* - OPT    : Generate an optimized program
.* - NOOPT  : Generate a fully functional program
.*
*
* Macro CHECKPRM tests JCL-variable SYSPARM and sets two global
* variables to reflect the contents of SYSPARM:
* &DBG is set on to include debugging code, off to omit this code
* &OPT is set on to generate optimized code, off for fully
*      functional code.
*
         GBLB  &DBG,&OPT
&DBG     SETB  0                   Default: no debug code
&OPT     SETB  1                   Default: full optimization
         AIF   ('.&SYSPARM' EQ '.').EXIT
*
* First we split the SYSPARM string into substrings
*
         LCLC  &P(5)               Array to contain substrings (parms)
         LCLA  &I,&N,&X
&I       SETA  0                   Character index for &SYSPARM
&N       SETA  1                   Next position to extract
&X       SETA  1                   Parameter counter (indexes array &P)
*
.LOOP1   ANOP
&I       SETA  &I+1                Increment character index
         AIF   (&I GT K'&SYSPARM.LOOP1X         End-of-string?
         AIF   ('&SYSPARM'(&I,1) NE ',').LOOP1  End-of-substring?
.* Put substring into array &P
&P(&X)   SETC  '&SYSPARM'(&N,&I-&N)             Extract substring
&N       SETA  &I+1                Set ptr to start of next substring
&X       SETA  &X+1                Increment substring counter
         AGO   .LOOP1              Go check next character
.*
.LOOP1X  ANOP                      Exit point for loop1
&P(&X)   SETC  '&SYSPARM'(&N,&I-&N) Extract last substring
.*
.* Check validity of the keywords (now in array &P)
.*
&I       SETA  0                   Index into array &P
.LOOP2   ANOP
&I       SETA  &I+1                Increment parameter pointer
         AIF   (&I GT &X).LOOP2X   Done? (&X contains nr of parameters)
         AIF   ('.&P(&I)' EQ '.').LOOP2          Skip empty parameter
         AIF   ('.&P(&I)' EQ '.OPT').OPT         Enable optimization
         AIF   ('.&P(&I)' EQ '.NOOPT').NOOPT     Disable optimization
         AIF   ('.&P(&I)' EQ '.DEBUG').DEBUG     Include debug logic
         AIF   ('.&P(&I)' EQ '.NODEBUG').NODEBUG Omit debugging logic
.* Invalid value: issue warning and continue
         MNOTE 4,'Invalid SYSPARM operand: &P(&I)'
         AGO   .LOOP2              Go check next parm
.*
.OPT     ANOP
&OPT     SETB  1
         MNOTE 0,'Optimized coding will be generated'
         AGO   .LOOP2
.*
.NOOPT   ANOP
&OPT     SETB  0
         MNOTE 0,'Fault tolerant coding will be generated'
         AGO   .LOOP2
.*
.DEBUG   ANOP
&DBG     SETB  1
         MNOTE 0,'Debugging code will be included'
         AGO   .LOOP2
.*
.NODEBUG ANOP
&DBG     SETB  0
         MNOTE 0,'Debugging code will be excluded'
         AGO   .LOOP2
.*
.LOOP2X  ANOP                      Exit point for loop2
.EXIT    ANOP                      Exit point for empty SYSPARM
         MEND

*
* The global &DBG controls debug/nodebug assembling options
* - When &DBG = 1 then debugging is active
* The global &OPT controls optimization
* - When &OPT = 1 then optimization takes place
* - When &OPT = 0 then fault tolerance will be included
*
         GBLB  &DBG,&OPT
         CHECKPRM                  Check &SYSPARM to set &DBG and &OPT
*
SOMEPROG CSECT
SOMEPROG AMODE 31
SOMEPROG RMODE ANY
*
         ...                       Here the coding follows.

* Now set printing options
         GBLC  &PRT                Controls print option
&PRT     SETC  'NOGEN'             Default to nogen
         AIF   (NOT &DBG).NOGEN    Debugging active?
&PRT     SETC  'GEN'               Yes: generate full listing
.NOGEN   ANOP
         PRINT &PRT                Activate print option
*

*
* This piece of code moves data, as specified by a move control element
* The data to be moved can be up to 32767 bytes long.
*
* R6 now points to the move-control element.
* R8 will be used as a source pointer, R9 containing the length.
* R10 will be used as the destination pointer.
*
          USING MOVECTL,R6         Make move control area addressable
          L     R8,MCRECPTR        Point to start-of-record
          AH    R8,MCRECOFS        Add offset to relevant data
          LH    R9,MCDATLEN        Load length of data
          L     R10,MCDEST         Point to destination area
*
* Now to move the data we would normally code an MVCL-instruction,
* since MCDATLEN can specify any amount of data up to 32767 bytes.
* Since it is known that currently no MOVECTL-element specifies a
* length of more than 256, we can optimize the code by using an MVC
* in stead of an MVCL.
*
          AIF   (&OPT).OPTMOVE
          LR    R11,R9             Target-length always eq. Source-len
          MVCL  R10,R8             Move the data
          AGO   .MOVEDONE
.*
.OPTMOVE  ANOP
          BCTR  R9,R0              Decrement length by 1 for MVC
          EX    R9,MOVEDATA        Execute MVC-instruction
          B     MOVEDONE
MOVEDATA  MVC   0(0,R10),0(R8)     Move the data
MOVEDONE  EQU   *
*
.MOVEDONE ANOP
          DROP  R6                 MOVECTL no longer needed

Self-modifying code.

Dit voorbeeld dient alleen als illustratie. In het algemeen raden wij ten zeerste af om self-modifying code toe te passen, omdat het uw programma's non-reentrant maakt en moeilijker te lezen en te onderhouden.
Hieronder volgen twee code-fragmenten:

Een initialisatie-routine.
Deze wordt slechts een keer uitgevoerd door de branch-conditie aan het begin van de routine te veranderen.
Afdrukken in twee kolommen.
Dit voorbeeld laat zien hoe je op een heel lelijke manier in twee kolommen kan afdrukken door de opcode van een instructie te veranderen. De opcode van de SH wordt veranderd in een AH en andersom, waardoor de regelpointer steeds van de ene naar de andere kolom verspringt.
Een veel fraaiere oplossing is het creëren van een buffer die groot genoeg is voor een hele pagina. Dan kun je bovendien eerst de linkerkolom helemaal van boven naar beneden vullen, en daarna pas de rechter. Voor de eindgebruiker is dit meestal veel prettiger.

*        ...                       Setup addressability etc.
INIT     BC    X'00',INITDONE      This branch is a branch-never
         OI    INIT+1,X'F0'        Make previous branch a branch-always
*        ...                       Initialization code goes here
INITDONE EQU   *                   End of initialization routine

         L     R1,LINEPTR          Get last-used pointer into LINE
SETPTR   SH    R1,=H'50'           Switch to other column (initial: SH)
         XI    SETPTR,X'01'        Change AH to SH, or vice versa
         ST    R1,LINEPTR          Store updated pointer
         MVC   0(40,R1),DATA       Move data into print-line
         ...                       Other coding for printing the line
LINE     DC    CL133' '
         DS    0F                  Re-align on fullword boundary
LINEPTR  DC    AL4(LINE+67)        To start printing the data in the
*                                  left column, we pretend the last
*                                  move was to the right-hand column.

Reentrant dataset verwerking.

Om een VSAM dataset te kunnen verwerken heb je een ACB en een RPL nodig. In het eerste en enige voorbeeld laten we zien hoe je in een reentrant programma een ACB en een RPL kunt creëren. Voor dit voorbeeld mag u aannemen dat alle benoemde geheugen-lokaties dynamisch gealloceerd zijn en dat zij adresseerbaar zijn via een DSECT.

*
SUBROUTN STM   R14,R12,12(R13)       Save all registers
         LA    R1,SAVEAREA           Address new save-area
         ST    R13,4(R1)             Point to previous save-area
         ST    R1,8(R13)             Point to next save-area
         LR    R13,R1                Reg.13 points to a free save-area
                                     again
*
* First we allocate storage for ACB and RPL
*
         GETMAIN RC,LV=IFGACBLV+IFGRPLLV Request storage for ACB + RPL
         LTR   R15,R15             Getmain was ok?
         BNE   ERROR16             Error is handled elsewhere
         ST    R1,ACBPTR           Store pointer to ACB
         LA    R1,IFGACBLV(R1)     Point to RPL-part of area
         ST    R1,RPLPTR           Store pointer to RPL
*
* Allocate storage for a workarea
*
         GETMAIN RC,LV=4096,BNDRY=PAGE Request storage for workarea
         LTR   R15,R15             Getmain was ok?
         BNE   ERROR16             Error is handled elsewhere
         ST    R1,WORKPTR          Store pointer to workarea
*
* Create PLIST for GENCB ACB in getmained area.
* No returncode is provided for this GENCB.
*
         SR    R6,R6               Wipe register 6
         IC    R6,SHRPOOL           to contain shrpool-number
         L     R7,WORKPTR          Point to workarea for creating PLIST
         USING WORKAREA,R7
         GENCB BLK=ACB,            Generate PLIST for GENCB ACB        *
               AM=VSAM,            Access method                       *
               WAREA=(R7),         Location for generated ACB          *
               LENGTH=IFGACBLV,    Max length for generated ACB        *
               DDNAME=(*,DDNAME),  GENCB ACB is to copy DDNAME         *
               SHRPOOL=(S,0(R6)),  Shrpool-nr varies from 0 to 15      *
               MACRF=(KEY,DFR,SEQ,SKP,SIS,NSR), Options for this ACB   *
               BUFND=8,            Minimum nr of data buffers          *
               BUFNI=1,            Minimum nr of index buffers         *
               RMODE31=ALL,        Buffer and control blocks above 16M *
               MF=(L,WORKAREA,GENACBLV) Generate PLIST in WORKAREA
*
* Now create the ACB, using the PLIST in WORKAREA
*
         GENCB BLK=ACB,MF=(E,(R7)) Generate ACB using PLIST in WORKAREA
         LTR   R15,R15             ACB generated?
         BNZ   ERROR17             Error is handled elsewhere
         DROP  R7                  WORKAREA no longer needed
*
* Create PLIST for GENCB RPL in getmained area.
* No returncode is provided for this GENCB.
*
         SR    R6,R6               Clear register
         IC    R6,KEYLV             to contain key length
         L     R7,ACBPTR           Point to ACB
         LH    R8,RECDLV           Specify record length
         L     R9,RPLPTR           And point to location for gen'ed RPL
         L     R10,WORKPTR         Re-address workarea
         USING WORKAREA,R10
*
         GENCB BLK=RPL,            Generate PLIST for GENCB RPL        *
               AM=VSAM,            Access method                       *
               WAREA=(R9),         Location for generated RPL          *
               LENGTH=IFGRPLLV,    Max length for generated RPL        *
               ACB=(R7),           Specify ACB-address for RPL         *
               AREA=(S,RECDPTR),   Specify data-area for records       *
               AREALEN=4,          Length of data-area                 *
               ARG=(S,KEYPTR)      Specify key location                *
               KEYLEN=(S,0(R6)),   And key length in bytes             *
               ECB=(S,ECBPTR)      Specify ECB-address                 *
               RECLEN=(R8),        And record length                   *
               OPTCD=(KEY,SEQ,ASY,NUP,KGE,GEN,LOC), Options for RPL    *
               MF=(G,WORKAREA,GENRPLLV)
*
* Now create the RPL, using the PLIST in WORKAREA
*
         GENCB BLK=RPL,MF=(E,(R10)) Generat RPL using PLIST in WORKAREA
         LTR   R15,R15             RPL generated?
         BNZ   ERROR18             Error is handled elsewhere
*
* Now that we have created both ACB and RPL, we can open the dataset
*
         L     R2,=AL4(VSAMOPEN)   Get address of list-form open
         MVC   WORKAREA(VSAMOPLV),0(R2) Copy to work-area
         L     R2,ACBPTR           Reload ACB-pointer
         OPEN  ((R2)),MF=(E,(R10)) Open ACB with modifiable PLIST
         LTR   R15,R15             Dataset opened successfully?
         BNZ   ERROR19             Error is handled elsewhere
*
* Return from subroutine
*
         L     R13,4(R13)          Get address of previous save-area
         LM    R14,R12,12(R13)     Restore all registers (except 13)
         BR    R14                 Return to mainline
*
* Default list-form of open-macro
*
VSAMOPEN OPEN  (0),                ACB-address not yet known           *
               MODE=31,            Enable 31-bit addressing            *
               MF=L                Generate only PLIST

Opmerkingen? Vragen? Meer informatie? Klik het onderwerp van uw keuze aan, of e-mail ons met uw vragen.

Voorbeeld standaard subprogramma aanroep.
Voorbeeld conditional assembly.
Voorbeeld self-modifying code.
Voorbeeld reentrant dataset verwerking.

Beschikbare onderwerpen
Symposium: Verlenging levensduur van legacy applicaties
Bixoft Homepage	Wat is er veranderd?
Introductie / Sitemap	Waarom assembler
Cursus	Voorbeeld-fragmenten
Begeleiding	Voorbeeld-programma's
Consultancy	Macro bibliotheek
Onderhoud	Public License Voorstel
Ontwerp	Netwerk
3GL-migraties	HLASM Experts
Pre-compilers	Books & sites
3GL-problemen	Recensies
	Profile A.F. Kornelis

Deze site is aangesloten bij WebRing. Bekijkt u gerust de lijst van mainframe-gerelateerde sites.		Dino's zijn niet dood. Ze zijn gezond en wel en leven in computer-centra overal om ons heen. Zij spreken in tongen en doen wonderbare magie met computers. Pas op voor de dino! En voor het geval u zit te wachten op het definitieve einde van deze dino's: onthoud dat dino's de wereld 155 miljoen jaren hebben geregeerd!
Dino's en andere anachronismen [ Aanmelden \| Ring Overzicht \| Willekeurig \| << Vorige \| Volgende >> ]